Keywords: AGAD (8) Komitet Narodowy Rewolucyjny, Pudło 663, s 105.png Odciski różnych pieczęci terenowych organów władz powstańczych miasta Poznania Organizacji Zaboru Pruskiego województwa augustowskiego województwa płockiego <br /> Kierownictwo powstania styczniowego stworzyło państwo podziemne ze sprawnie funkcjonującą administracją terenową Rozbudowanie struktury Rządu Narodowego miało na celu utworzenie gotowego aparatu państwowego który zacząłby normalnie działać w chwili odzyskania przez Polskę niepodległości Temu zadaniu podporządkowany był rozwój powstańczej sfragistyki Pieczęcie nadawano licznym instytucjom nowo powstałym urzędom wszystkich szczebli Pieczęć stanowiąca oznakę potęgi i władzy pozwalała na wydawanie rozkazów i zobowiązywała do ich wykonania Dla wielu uczestników powstania była jedynym widocznym symbolem powstańczego rządu Na drukach różnych urzędów powstańczych kolportowanych wśród ludności zarówno w Warszawie np naczelnika miasta i innych na prowincji i poza granicami cesarstwa rosyjskiego tj w zaborze pruskim i austriackim z reguły znajdowały się odciski odpowiednich pieczęci <br /> Rozwój organizacji powstańczej rozszerzenie jej zasięgu utrudniało osobiste kontakty i wymagało uwierzytelniania dokumentów nie tylko centralnej warszawskiej lecz także miejscowej terenowej administracji W stosunkowo krótkim czasie po wybuchu powstania sporządzono ogromną liczbę pieczęci różnych urzędów Wcześniej w listopadzie i grudniu 1862 r na wzór pieczęci Komitetu Centralnego Narodowego który 22 I 1863 r przekształcił się w Rząd Narodowy wykonano odpowiedniki dla naczelników wojewódzkich w Królestwie i dla Prowincjonalnego Komitetu Litewskiego Na przełomie stycznia i lutego 1863 r powstały pieczęcie dla naczelników miast naczelników cywilnych województw i dowódców oddziałów w województwach Królestwa Następnie w marcu i kwietniu tegoż roku wprowadzono pieczęcie dla naczelników wojskowych województw komisarzy rządowych w województwach oraz naczelników powiatów Rozwój powstańczej sfragistyki był związany z tworzeniem jednolitego systemu administracji narodowej Początkowo pieczęcie powstawały w Warszawie gdzie władze miały swoich zaufanych pieczętarzy Później wykonywano je też w innych miastach Krakowie Lwowie Poznaniu Królewcu Wilnie a także na emigracji w Londynie i Paryżu Kierownictwo powstania starało się utrzymać w swoich rękach zaopatrzenie urzędów wszystkich szczebli w pieczęcie zarówno w Królestwie Polskim jak i na Litwie Ukrainie a także w zaborach pruskim i austriackim Stąd też wynika dość jednolity charakter powstańczej sfragistyki Wiedzę o miejscu przechowywania pieczęci posiadało wąskie grono osób aby w ten sposób zmniejszyć ryzyko przejęcia ich przez władze carskie Oczywiście taka konspiracja mogła spowodować fałszerstwa oraz inne nadużycia dlatego też publikowano odciski nowo wprowadzonych pieczęci a także informowano opinie publiczną o starych wycofywanych z obiegu Pieczęcie były wykonywane przede wszystkim dla czynnych działających urzędów Dlatego też zachowany materiał sfragistyczny jest bardzo pomocny przy odtwarzaniu struktury powstańczej Organizacji Narodowej <br /> Najczęściej spotykana pieczęć powstańcza przedstawiała trzy herby na jednej trójpolowej tarczy Orła Pogoń znajdujące się w górnej części oraz Archanioła Michała umieszczonego w dole tarczy Całość wieńczyła korona Taki wizerunek pieczęci zaczął obowiązywać od 10 V 1863 r <br /> Trzy herby widnieją na większości z prezentowanych pieczęci Zostały one odciśnięte na papierze w czarnym tuszu Są wśród nich znaki Naczelnika Sił Zbrojnych Województwa Augustowskiego i Grodzieńskiego Naczelnika Wojskowego Województwa Płockiego na tej pieczęci tylko dwa herby Orzeł i Pogoń Dowódcy Oddziału 2 Województwa Płockiego Naczelnika Wojskowego Miasta Poznania Rządu Narodowego Organizacji Zaboru Pruskiego Naczelnika Policji Narodowej a filigran czyli znak wodny Rządu Narodowego Polskiego oraz także pieczęć sucha wyciśnięta w papierze z napisem Niepodległość Komitet Narodowo - Rewolucyjny tylko z Orłem i Pogonią Komitet ten istniejący od sierpnia do grudnia 1862 r utworzyli zwolennicy Ludwika Mierosławskiego w opozycji wobec Komitetu Centralnego Narodowego <br /> Publikacja źródła Pieczęć Naczelnika Wojskowego Województwa Płockiego w Sztakielberg J I Pieczęcie powstańcze 1863-1864 Warszawa 1988 tablica VII 6<br /> Opis zewnętrzny 12 odcisków pieczęci wyciśniętych w czarnym tuszu na papierze 1 pieczęć sucha wyciśnięta na papierze 1 filigran<br /> Miejsce przechowywania Rząd Narodowy powstania 1863-1864 Archiwum Izby Obrachunkowej sygn 663 s 57 61 65 69 73 77 81 85 89 93 97 101 105 107<br /> Autor komentarza Aleksander Wąsik<br /> Autor fotografii Paweł Piłat<br /> 1863 1864 Archiwum Główne Akt Dawnych author PD-old January Uprising seals Media contributed by AGAD presented in former polska pl portal Uploaded with VicuñaUploader |